Foto: Dean Lazarevski
Drini i Zi, që rrjedh nga Liqeni i Ohrit dhe kalon përmes Strugës, po përballet me ndotje serioze, duke ngritur shqetësime për cilësinë e ujit, biodiversitetin dhe shëndetin publik. Mbetjet nga zonat urbane, derdhjet industriale dhe ujërat e zeza të patrajtuara po degradojnë lumin, i cili është një burim kyç uji për pije dhe vaditje.
Sistemi i lumit Drin, që shtrihet në Maqedoninë e Veriut, Kosovë dhe Shqipëri, po përjeton ndotje në rritje, shkruan BalkanInsight. Mbetjet plastike, tekstilet dhe rrjedhjet industriale po grumbullohen përgjatë brigjeve, ndërsa deponitë ilegale po vazhdojnë të zgjerojnë ndikimin e tyre. Në Kosovë, Drini i Bardhë, dikur i njohur për ujin e tij të pastër, tani është ndotur me ujëra të zeza të paqepura dhe mbetje të dukshme.
“Uji dikur ishte i pijshëm, por tani është plot me mbeturina,” thotë Radivoje Krasiq, një peshkatar nga Gorazhdeci.
Në Shqipëri, raportet theksojnë praninë e metaleve të rrezikshme si kadmiumi dhe plumbi në disa pjesë të luginës së lumit Drin, duke paraqitur rreziqe serioze shëndetësore. Ndërkohë, projektet e mëdha infrastrukturore, përfshirë digat hidroelektrike, kanë ndryshuar rrjedhën natyrore të lumit, duke reduktuar depozitimin e sedimenteve dhe duke shkaktuar depërtimin e ujit të kripur në ekosistemet e ujërave të ëmbla, si laguna Kune-Vain. Ekspertët paralajmërojnë se ndotja e vazhdueshme dhe menaxhimi i dobët mjedisor mund të kenë pasoja afatgjata për gjithë rajonin.
Pavarësisht rregulloreve mjedisore, zbatimi i tyre mbetet i dobët. Në Maqedoninë e Veriut, sistemi i trajtimit të ujërave të zeza në Strugë është i pamjaftueshëm, duke lejuar që mbetjet e patrajtuara të derdhen në Drinin e Zi. Autoritetet komunale përmendin kufizimet financiare dhe sfidat burokratike, ndërsa aktivistët lokalë kërkojnë ndëshkime më të ashpra për ndotësit.
“Peshkimi në këto kushte duhet të ndalohet,” tha aktivisti strugan Nderim Pologani për BalkanInsight, duke theksuar rrezikun nga konsumimi i peshkut të kapur në ujërat e ndotura.
Ndërsa iniciativat e pavarura për pastrimin e lumit kanë hequr tonelata mbetjesh plastike, zgjidhjet afatgjata kërkojnë politika më të forta dhe një bashkëpunim më të mirë mes qeverive. Ekspertët mjedisorë theksojnë nevojën për investime urgjente në menaxhimin e mbetjeve, rregullore më të ashpra dhe ndërgjegjësim të shtuar për të mbrojtur sistemin e lumit Drin nga degradimi i mëtejshëm.
