Maqedonia është në prag të një krize të rëndë në furnizimin me fuqi punëtore të kualifikuar, me pasoja të rënda veçanërisht për sektorët e ndërtimtarisë dhe të zejtarisë.
Çdo ditë, vendi po humb zanatçinj të rëndësishëm si hidraulikë, suvaxhinj, pllakaçë, fasadistë, elektrikë dhe zanatçinj të tjerë të specializuar, të cilët vendosin të migrojnë jashtë vendit, të tërhequr nga kushtet më të mira të punës dhe të ardhura më të larta. Kjo situatë ka lënë boshllëqe të mëdha, ndërsa kërkesa për shërbimet e tyre në vend po rritet dukshëm.
Mungesa e punëtorëve të kualifikuar prek jo vetëm individët privatë që kanë nevojë për ndihmë profesionale për renovime dhe riparime, por edhe kompanitë e ndërtimit, të cilat përballen me kosto të rritura dhe vonesa të konsiderueshme në projekte.
Kompanitë janë të detyruara të investojnë shumë më tepër para dhe kohë për të gjetur personel të kualifikuar, dhe shpeshherë edhe për të importuar atë nga vendet fqinje.
Sipas të dhënave të fundit, numri i zanatçinjve është zvogëluar për gati 20% në tre vitet e fundit, çka ndikon negativisht në sektorët që varen nga këto shërbime.
Ekspertët theksojnë se migrimi i zanatçinjve është një rezultat i natyrshëm i kushteve ekzistuese shoqërore dhe ekonomike.
“Këta profesionistë kërkohen në të gjithë Evropën dhe është logjike që ata do të zgjedhin vende ku mund të kenë paga më të larta, kushte më të mira pune dhe siguri për familjet e tyre. Arsyeja kryesore për migrimin nuk është vetëm paga, por edhe mundësia për të pasur stabilitet dhe perspektivë për zhvillim”, shpjegojnë njohësit.
Sipas tyre, një nga dobësitë më të mëdha të tregut të punës në Maqedoni është edukimi dhe trajnimi i pamjaftueshëm i të rinjve në këto fusha, të cilat më parë ishin të njohura dhe të vlerësuara mirë.
“Në vend që t’i motivojmë të rinjtë të hyjnë në zejtari, ne si shoqëri u tregojmë atyre se suksesi qëndron vetëm në arsimin e lartë, gjë që është një mendim krejtësisht i gabuar”, shtojnë ekspertët.
Nëse kjo tendencë e largimit të zanatçinjve të kualifikuar vazhdon, Maqedonia do të përballet me sfida edhe më të mëdha, dhe projektet do të mbeten të papërfunduara ose do të realizohen me standarde më të ulëta.
Kompanitë gjithnjë e më shumë po orientohen drejt punëtorëve të huaj, veçanërisht nga vendet fqinje, për të mbushur boshllëqet, por kjo gjithashtu nënkupton kosto shtesë për leje pune, akomodim dhe procedura të tjera administrative.
Për më tepër, mungesa e zanatçinjve ndikon edhe në çmimet e shërbimeve. Gjithnjë e më shpesh ka raste të familjeve që janë të gatshme të paguajnë shuma të larta vetëm për të marrë një zanatçi cilësor në një kohë të shkurtër, dhe kjo çon në një barrë të rritur financiare mbi popullatën.
