Në mënyrë të rreme pretendohet se Zaveruha është lavdëruar nga CNN, BBC dhe Kongresi Amerikan dhe se asaj i është dhënë titulli “Hero i Ukrainës”. Vërtetmatësi edhe më parë hodhi poshtë një pretendim në të cilin thuhej në mënyrë të rreme se Viktoria Zaveruha është mbesa e presidentit ukrainas Zelensky, megjithëse nuk ka lidhje gjaku me të. “Daily Mail” raportoi për Zaveruha në vitin 2015 se ajo ishte një neonaziste dhe se ishte arrestuar në lidhje me vdekjen e dy oficerëve të policisë. Edhe Departamenti i Shtetit, në raportet e tij për shkeljet e të drejtave të njeriut, përmend Zaveruha në mënyrë të ngjashme.
Recensojmë një postim të publikuar në rrjetin social në Facebook, në të cilin thuhet:
Një përshëndetje për ata me flamurin ukrainas në profilin e tyre. Kjo është nazistja Vite Zaveruhe (Викто́рия И́горевна Заверу́ха). Sot ajo është “ikona” e re e propagandës perëndimore dhe ukrainase! CNN, BBC dhe Kongresi Amerikan e lavdërojnë dhe i japin titullin “Hero i Ukrainës”. Sikur vendi, ashtu edhe heronjtë.
Më pas, në postim shpërndahen disa foto të Zaveruhas.
Kush është Viktorija Zaveruha, vajza nga fotot dhe a është vërtet e lavdëruar nga mediat perëndimore?
Viktorija Igorevna Zaveruha, e njohur më mirë si Vita Zaveruha, lindi më 9 qershor 1996 në rajonin Vinica të Ukrainës. Ajo mori pjesë në konfliktin në Ukrainën Lindore në maj 2014 dhe është e njohur gjerësisht për simpatitë e saj të hapura për idetë radikale nacionaliste. Më 4 maj 2015, ajo u arrestua në Kiev me akuzën se kishte qëlluar ndaj oficerëve të policisë, ka grabitur një pompë karburantesh dhe tentativë për të vrarë policët, duke planifikuar një sulm terrorist më 1 maj 2015. Zaveruka u lirua më vonë me kusht prej 59,000 dollarësh, të cilin e pagoi biznesmeni ukrainas Oleksej Tamrazov.
Zaveruha u bë e njohur gjerësisht pas publikimit në “El Magazin” francez, artikull ku paraqiten gratë që morën pjesë në konfliktin e armatosur në Donbas.
Siç shkruan Daily Mail, në tekstin e El-France, Vita përdor emrin Sveta, siç mund të shihet edhe nga fragmenti i shkrimit në El France të paraqitur në foton e mësipërme.
Ky artikull shkaktoi një skandal mediatik pasi pianistja amerikane e lindur në Kiev Valentina Lisica tërhoqi vëmendjen e publikut kur njoftoi se Vita Zaveruha shfaqte simpati të hapura për nacionalizmin radikal në postimet e saj në mediat sociale. Në disa foto, Zaveruha pozon me përshëndetje naziste dhe mban shenja me svastika.
Pasi pianistja Lisica ngriti vëmendjen e publikut, redaktorët e revistës franceze El kërkuan falje për publikimin e artikullit me Vita Zaveruha dhe njoftimi u transmetua nga media të shumta në Francë, për shembull Huffington Post.
Edhe Yahoo e postoi atë kërkim falje. Të njëjtën mund ta lexoni në RTL gjermane.
Nga atje shpjeguan se ata e takuan në Luhansk, por nga veshja dhe retorika e saj, nuk kishte asgjë që të tregonte se ajo ishte në ndonjë mënyrë pjesë e lëvizjes së ekstremit të djathtë.
Redaksia dhe dy gazetarët e ngarkuar me mbulimin e kësaj historie u tronditën kur mësuan bindjet e vërteta ideologjike të gruas. Ne dënojmë fuqishëm antisemitizmin, racizmin dhe ideologjitë naziste, njoftuan nga atje, ndërsa e përcollën një numër i madh i mediave të besueshme.
Gabimi i El Magazin, për të cilin ka pasur kërkim falje, po keqpërdoret në vitin 2022 për të paraqitur në mënyrë të rreme Zaveruhan si një ikonë të “propagandës perëndimore dhe ukrainase”. Kështu në postimin që po e recensojmë pretendohet rrejshëm se Zaveruha është glorifikuar nga CNN, BBC dhe Kongresi Amerikan, si dhe iu dha titulli “Hero i Ukrainës”. Këtu është lista e të gjithë ukrainasve që kanë marrë titullin “Hero i Ukrainës” në 20 vitet e fundit dhe askund nuk përmendet Vita Zaverukha.
Vërtetmatësi edhe më parë hodhi poshtë një pretendim në të cilin thuhej në mënyrë të rreme se Viktorija Zaveruha është mbesa e presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky, edhe pse ajo nuk ka lidhje gjaku me të.
Gazeta britanike “Daily Mail” raportoi për Zaveruhan në vitin 2015 se ajo ishte një neonaziste dhe se ishte arrestuar në lidhje me vdekjen e dy oficerëve të policisë.
Vita Zaveruha u arrestua në vitin 2015 pasi dy oficerë policie u vranë dhe tre u plagosën më 4 maj 2015, pasi një bandë nuk arriti të grabiste një pikë karburanti në Kiev. Banda, e cila është e lidhur me ekstremin e djathtë në Ukrainë, ka qëlluar me armë zjarri në përpjekje për t’u arratisur nga skena e vjedhjes, shkruan Daily Mail.
Edhe atëherë, “Daily Mail” ka publikuar disa nga fotot që janë në postimin që po e recensojmë, në të cilat Zaveruha është me flamur me svastikë. Në vitin 2015, ajo ishte 19 vjeçe dhe promovuese e hapur dhe mbështetëse aktive e idealeve kriminale neo-naziste.
Përveç kësaj, ajo dyshohej edhe për një sulm ndaj një polici rrugor, dy ditë para grabitjes së karburantit, si dhe për një sulm të përgjakshëm të mëparshëm ku mbetën të plagosur 200 persona.
Departamenti i Shtetit, në raportet e tij për shkeljet e të drejtave të njeriut, përmend Vita Zaveruhan, por jo në mënyrë që e lavdëron atë, por vetëm tregon se ajo është arrestuar.Për shembull, dy burra që morën pjesë në marshin e 8 marsit në Kiev u rrahën dhe u ekspozuan ndaj gazit lotsjellës në një tunel nëntokësor pas përfundimit të marshit. Policia arrestoi katër të dyshuar në këtë incident, duke përfshirë Vita Zaveruhan dhe tre aktivistë të tjerë nga grupi i dhunshëm radikal “Patriot i panjohur”, shkruan faqja e internetit të Departamentit të Shtetit.
Është e qartë se për Departamentin e Shtetit, në këtë raport, Zaveruha është anëtare e një grupi të dhunshëm radikal.
Xhoshua Kohen në Washington Post shkruan në mënyrë kritike se ajo është neo-naziste e liruar me kusht dhe në arrest shtëpie në një opinioni të botuar më 15 qershor 2017.
Vërtetmatësi nuk ishte në gjendje të gjente ndonjë përmbajtje mediatike nga BBC ose CNN që dyshohet se e portretizojnë atë në ndonjë dritë pozitive. Ne nuk gjetëm asnjë përmbajtje në këto media lidhur me Zaveruhan. E njëjta gjë vlen edhe për Kongresin Amerikan.
Për shkak të të gjitha fakteve të mësipërme, postimin që po recensojmë e vlerësojmë si të pavërtetë.
Ky artikull është përgatitur në kuadër të projektit Promovimi i qasjes në lajme të besueshme për të luftuar dezinformatat, i zbatuar nga Fondacioni Metamorfozis. Artikulli, i botuar fillimisht në Vërtetmatës, është mundësuar nga mbështetja e fondacionit jofitimprurës amerikan NED (National Endowment for Democracy). Përmbajtja e këtij artikulli është përgjegjësi e autorit dhe nuk pasqyron domosdoshmërisht pikëpamjet e Metamorphosis, NED ose bashkëpunëtorëve të tyre
Të gjitha komentet dhe vërejtjet në lidhje me këtë dhe artikujt e tjerë të Vërtetmatës-it, kërkesat për korrigjime dhe sqarime, si dhe sugjerimet për verifikimin e deklaratave të politikanëve dhe premtimeve të partive politike, mund t’i dorëzoni përmes këtij formulari
