Petrit Pollozhani
Duke u bazuar nè tè dhènat zyrtare mbi ecurinè e shtimit natyrorè (vit pas viti) dhe regjistrimet e popullsise rezulton se nga viti 1948 deri mè 2021 diaspora arrin numrin e cekur mè sipèrLèvizjet migruese ne MV sipas regjistrimeve kanè qènè si mè poshtè:1948/53 nè MV kanè imigruar (pra kan ardhè 4,243 veta)1953/61 kane emigruar 144,248 veta. Pjesa dèrmuese ishin shqiptarè tè regjistruar si turq sipas konventès Turko- jugosllave. Ato nga Shkupi o dergonin ne shkretirat e Anadollit.1962/71 kanè emigruar 31,688 persona1972/81 kanè emigruar 20,8311982/91 kanè emigruar 28,4501991/94 kanè emigruar 108,5501994/02 kanè emigruar 156,763 dhe me2002/21 kanè emigruar 235,217Siç mund tè vèrehet vetèm gjat tranzicionit (1991/2021) kan emigruar gjysèm milion pjesa dèrmuese e tè cilève janè shqiptarè.Sipas te dhenave te fundit MV qè 3 vite shenon shtim negativ te popullsise dhe nga ana tjetèr emigrimet intensifikohen. Ecurit e tilla e bèjnè emergjente njè platformè ma masa konkrete pèr fremimin mbase dhe kthimin e diasporès. Duke marr parasysh dhe faktin se mbi 80 % e diaspores janè shqiptarè subjektet politike ne programet e tyre masat e tilla duhet t’ kenè prioritet.Te dhènat e prezantuara me siper gati pèrputhen me tè dhènat e Bankès Botèrore e cila qè ne vitin 2014 tregon se 30 % e popullsisè nga MV kanè emigruar.Shqetson fakti se emigrimet intensifikohen dhe nxitèsit e tyre (korripcioni, arsimi shum i dobèt, partizimi i skajshèm i cili rrènon sistemin e vlerave, nepotizmi, shèrbimet e ulta, te ardhurat e ulta etj) nuk shènojnè pèrmirsim. Saj pèrket popullatès shqiptare pèrveç nxitjes nga faktorèt e cekur mè siper emigrimi èshte bè traditè. Efekti i kopjimit (ai ka shtèpi mè tè mirè dhe un jo, ai veshet mè miŕe e un jo, ai shkin nè pushime un s’kam mundèsi etj) gjithnji e me shum forcohet dhe rrit emigrimet.Shtrohet pyetja ka mundesi frenimi i emigrimit dhe kthimi.eventual i diasporès? Praktika e disa shteteve i pèrgjigjet pozitivisht kesaj pyetje. Italia, Spanja, Portugalia viteve te 70 ta kan wene vende emigruese. Mbas 2 dekadave fiaspora e tyre filloj te kthehet madje nda viti 2000 ne permasa tè mèdha. Turqia nga me te ashtèquajtur kartonin e gjelbert ktheu numèr tè madh tè diasporès turke. Me at karton Turqia barazoi kushtet e banorève vendas dhe ate te diasporès. Masa efikase per kthimin e diasporès zbaton Polonia dhe shum shtete tjera
