Fusha për të manipuluar është e madhe. Nuk ka luftë, por kjo nuk do të thotë që nuk mund të nisësh historinë se “do të ketë çdo moment”! Këtij populli budalla dhe analfabet analitik mund t’i shisni çfarë të dojë zemra. Shteti është shkatërruar sipas të gjitha përcaktimeve të mundshme të ekzistencës së sistemit politik. Nëse e përkufizojmë vetë sistemin si jofunksional, atëherë çfarë është nëse nuk është një shtet i shkatërruar

Nga Agim JONUZ

Kjo nuk është më e durueshme njerëz! Të gjithë dinë gjithçka, të gjithë janë të vetëdijshëm për gjithçka, por askush nuk ndërmerr asgjë. Thjesht flasin të gjithë një lloj frazeologjie të modifikuar politike të përshtatur për nevojat e partisë që bëjnë pjesë, ose të paktën janë ulur në prehër. Thonë se ai që thotë të vërtetën e ndjekin nga nëntë fshatra. E ndoqën kudo sepse askujt nuk i pëlqente e vërteta. E vërteta është si një prostitutë. Të gjithë e thërrasin, por askush nuk e dëshiron atë. Unë nuk do të jetonin me të. Është një lojë në të cilën, në fund, secili sheh interesin e vet. Njeriu kënaqësinë, dhe prostituta paranë. Nuk dihet se kush kënd e tërheqë për hunde! Kështu është edhe në politikë. Sepse gabimi më i madh që bëjnë njerëzit është të thonë se politika është kurvë. Jo! Me një kurvë ke hesapin e pastër. Ju paguani dhe merrni një shërbim. Në politikë, edhe nëse paguan, nuk e di se si do të shkojnë gjërat në fund. Kush kënd po e tërheq për hunde? A Bashkimi Evropian neve si shtet apo grupi qeverisës popullin me mesazhin se vetëm ata mund të na fusin në Evropë. Ndërsa neve, as Hazreti Hasani nuk mund të na fusë në Evropë! Historia që kemi politikanë të pjekur për hyrje në Evropë është si historia e rahmetli Zekulës nga ish-Slloga (tani Shkupi) i Çairi, i cili vdiq duke thënë se Slloga nga Çairi (tani Shkupi) është ekipi më i mirë në botë! Le të inatosen sa të duan, por 95% e politikanëve tanë, për sa i përket standardeve politike evropiane, janë “Zekule” të zakonshëm! Por nuk e kanë fajin politikanët. Populli fitoi politikanët dhe politikën që votoi. Eh populli im, eh Zekule mbi Zekulet.Advertisements

Të jemi të qartë në fillim, dua një Republikë të shëndoshë, të drejtë dhe të qëndrueshme të Maqedonisë. Unë kam lindur këtu, nuk kam ku të ik, duke pasur parasysh se tashmë kam blerë një vendvarrim në Butel dhe dihet se ku do të vdes e do të varrosem. Nuk kam ndërmend të jem më maqedonas se maqedonasit, jam shqiptar krenar, por mundohem të mendoj me mendje të shëndoshë. Pra, për të mos u hapur gojën e qelbur atyre që kanë profesion “patriotizmin funksional” (nga të gjitha palët), do të përpiqem të shtjelloj atë që dua të them në tekstin e mëposhtëm. Në të njëjtën kohë, të gjithë ata të poshtër politikë që luajnë ekskluzivisht në kartën etniko-romantike për Maqedoninë, le t’i përzë në p… të nënës (më falni)! Nga patriotë të mëdhenj nga të gjitha anët kemi krijuar një vend që e prezantojmë si një vajzë të bukur dhe të shëndoshë, por nga aeroplani shihet se ajo vajzë është shtatzënë dhe e ka barkun deri te goja! Leje që Maqedonia jozyrtarisht është e shpërbërë, jozyrtarisht e federalizuar, por është e sëmurë rëndë nga një sëmundje për të cilën, duke ecur përpara, vështirë se do të ketë shërim! Çfarë po dërdëllis këtu!?! Ja çfarë!

A ka dikush një vizion dhe një ide se çfarë lloj Maqedonie duam ne!? Ka, këtë timin! Nëse do të kishte një vizion, do të dihej se çfarë të bëhet dhe si të luftohet për të. Të gjithë e duan “Zvicrën”, por askush nuk lufton që ajo të paktën të duket si Zvicra, e lëre më të jetë Zvicra. Nëntëdhjetë për qind e politikanëve në skenën publike janë “gjermanë të humbur”, të cilët e adhurojnë veten në mënyrë katartike kur shikohen në pasqyrë, sepse “kanë hyrë në parlamentin e Maqedonisë” dhe kështu kanë përfunduar punë në jetën e tyre. Ata ia dolën! Versioni anglisht i përgjigjes sime për këtë është “Big Dick”! Ja! Keni hyrë në parlament, keni vënë kollare, keni dalë në televizion, keni dërdëllitur ca budallallëqe në foltore. Dhe ç’farë! Dhe asgjë! Shteti ende po mbytet në baltë dhe ju ishit dhe mbeteni selakë të papërvojë që as e dinit, as nuk e dini dhe as nuk do ta mësoni kurrë se çfarë është shteti i shëndoshë. Ju nuk jeni të predispozuar gjenetikisht për të qenë zotërinj. Zotëriu, thonë se lind dhe shumica prej jush nuk keni lindur për të. Keni qenë gjithmonë gjenetikisht argatë, hismetqarë, të skllavëruar, të dëgjueshëm, poltronë të fuqive të mëdha dhe “ujëbartës”. Kjo vlen për të gjithë popujt e Ballkanit, askush të mos shtiret se janë “mbi racën” në kurriz të tjetrit. Dhe maqedonasi, dhe shqiptari, dhe serbi, dhe turku, dhe pjesa tjetër e ekipit të “secilit më zi se shoqi”! Epo, në një gjerësi dhe gjatësi të tillë “ballkanike” sipas “GPS”, Zvicra as nuk do të jetë, as nuk ka parakushtet për të qenë! Në atë radius të hartës së botës, situata ka qenë gjithmonë dhe do të mbetet siç e quajnë tetovarët “Gjeriz”! Gropë septike!

Le të kthehemi te titulli i kolumnës dhe të shohim se çfarë donte të shiste mend autori dhe të bëhej i mençur, duke qenë se dikush i dha të drejtën të shprehej publikisht. Ja çfarë! Të gjithë, por të gjithë janë të zhgënjyer me shtetin. Hajde do thotë dikush që populli i thjeshtë sido që të bëhet nuk do jetë më i lumturi, opozita me rolin e saj politik do kërkojë gjithmonë “njolla e gropa të zeza” në shtet, por këtu kemi kaluar në një patologji në të cilën të gjithë thërrasin në grumbull “Të q…. shtetin”! A bre majmun, shteti është në duart tuaja! Hajde, bëj diçka, ndalo vjedhjen, gënjeshtrën, manipulimin, praktikimin e politikës mbi një popull të pafajshëm që ka sytë nga ti. Analizat serioze nuk mund të instalohen publikisht. Ato janë në mënyrë spektakolare katastrofike. Prandaj personat publikë që flasin të vërtetën, që i analizojnë gjërat realisht, janë “persona non grata”. Si është situata në verën e vitit 2023 në Maqedoni? Ja çfarë. Të gjithë janë dakord se Maqedonia ka nevojë për një “reset” serioz, ose në gjuhën mekanike ka nevojë për një “remontim”. Mirëpo, si të bëhet kjo në këtë lloj plejade marrëdhëniesh. Shumë e veshtirë. Shtetet që janë në një situatë si Maqedonia për momentin mund të bëjnë një reset serioz vetëm në dy mënyra. Këto janë revolucioni i brendshëm (që të zgjohet populli) ose përmes një lloj lufte, pas së cilës fillon “nga fillimi”. Siç qëndrojnë gjërat, është e vështirë se mund të bëhet as njëra as tjetra. Dhe nuk ka asnjë të tretë. E treta është shpërbërja e plotë e Maqedonisë dhe ndarja e saj mes fqinjëve. Unë sigurisht nuk e dua këtë. Nga këtu vjen edhe titulli i kolumnës. Rregullojeni ose shpërbëjeni Maqedoninë! Opsioni për të resetuar shtetin përmes luftës është i pamundur. Askujt nuk i pëlqen lufta. Edhe nëse do të shpërthente një konflikt ushtarak në rajon, Maqedonia do të ishte vetëm një viktimë, përveç nëse është në Kosovë. Atëherë në një farë mënyre do të përfshihej drejtpërdrejt nëse merret parasysh se Maqedonia është plot me kosovarë. Disa nga origjina, disa të ardhur dhe të shpërngulur. As amerikanët nuk do ta lejojnë atë. Në asnjë mënyrë. Por nëse shqiptarët përfshihen në një konflikt të tillë, shkoi i gjithë Ballkani, sepse të gjitha vendet e rajonit janë të lidhur etnikisht si zorrë me njëra-tjetrën. Pra, lufta bije! Një luftë në këtë rajon do t’i vinte flakën Ballkanit, e rrjedhimisht edhe Evropës. Çfarë budallai do ta lejonte këtë! Asnjë! Përveç nëse, Zoti na ruajt, Putini dhe Biden vendosin të bëjnë një “dasmë të madhe”, atëherë edhe Maqedonia të digjet si material harxhues për ngrohje.

Opsionin që të resetohet nga brenda, për të pasur një revolucion të brendshëm e kemi elaboruar në një kolumnë tjetër, në të cilën kemi arritur në përfundimin se Maqedonisë nuk mund t’i ndodhë një “zgjim i popullit”, për disa arsye, dhe arsyeja kryesore është ndarja e popullsisë sipas ndaj parimit të qasjes etnocentrike, nacional-romantike dhe nacionaliste ndaj politikës. Ajo pengon unitetin në tavolinë. Të popullit. Që të ndodhë një lloj revolucioni i brendshëm në të cilin populli do të ngrejë zërin dhe do të thotë “nuk mundet më kështu”, është e nevojshme të harrohet “kush është turk dhe kush është kaur” në kuptimin që populli të dalë në rrugë ekskluzivisht për arsye socio-ekonomike. Dhe kush do t’i udhëheqë ata!? Dhe kjo është një pyetje serioze. Gjithçka që lindi me idenë e një opsioni të tretë, të një lloj bashkimi dhe koherence u shkatërrua, u parandalua ose u tremb në vetë mendimin e një gjëje të tillë. Opsionet politike që janë për një model civil të ushtrimit të politikës po bëhen gjithnjë e më të zhurmshme, por askush nuk e ka thënë ende formulën e duhur se si duhet të funksionojë. Prej ku të fillohet. Kush është i pari që i kthen shpinën etnocentrizmit, gati për t’u cilësuar si “tradhtar i çështjes dhe i popullit të tij”! Cili është populli yt bre? Alo!! A bre populli yt është Maqedonia! Mirëpo, me gjithë deklarimin e masës më të madhe të politikanëve se është e vetmja rrugë, përjeton një hipokrizi të pabesueshme, sepse nga njëra anë, paraqitja e skenës politike si pro-evropiane, bashkëkohore, avangarde, është në thelb një hipokrizi, hipokrizi, hipokrizi! Të gjithë janë ende në llogoret e tyre nacionale duke pritur në front për të bërë pika brendaetnike. Shteti është i arrestuar nga tru të tillë, nga politika të tilla. Epo, tani mund ta imagjinosh, nëse shteti është i arrestuar për arsye të tilla, kur i shton krimin që funksionon në mënyrë fantastike, korrupsionin, nepotizmin, shumë gjëra që janë element kanceroz, shteti është seriozisht në krahët e patologjisë. Shko ti shpjegoja ndonjë vojvodës nga VMRO-ja, ndonjë komandanti të UÇK-së, ndonjë pro-serbi për të cilin rusët janë edhe nënë edhe baba, dikujt që ende jeton në kohën e topit të qershisë që Maqedonia të rimëkëmbet, të ketë një “revolucion të brendshëm” duhet të funksionojë sipas një modeli civil. Jemi vite dritë larg një modeli të tillë.

Dhe së fundi, dikush do të pyesë se sa do të zgjasë kjo agoni? Përgjigja është e thjeshtë. Ndërsa Kalaja e dëshiron këtë! Për sa kohë që ajo ka nevojë për të. Jemi kaq poltronë dhe të dëgjueshëm, që në momentin që Kalaja të dojë, ne do ta shesim babanë nëse duhet, por do të jetë si luan Kalaja. Një të vërtetë tjetër = nuk ka! Është këndvështrimi im personal, autorial dhe privat! Çfarë na pret në skenën politike? Matematikë e pastër! Numrat! Hesap në kurriz të emocionit të elektoratit. Këtij populli, të cilit mund t’i shisni çdo histori që dëshironi, për atë gjithçka është e njëjtë. Ju ende mund t’ia shisni historinë “për flamurin” shumicës së njerëzve. Dhe pas gjithçkaje! Fusha për të manipuluar është e madhe. Nuk ka luftë, por kjo nuk do të thotë që nuk mund të nisësh historinë se “do të ketë çdo moment”! Këtij populli budalla dhe analfabet analitik mund t’i shisni çfarë të dojë zemra. Shteti është shkatërruar sipas të gjitha përcaktimeve të mundshme të ekzistencës së sistemit politik. Nëse e përkufizojmë vetë sistemin si jofunksional, atëherë çfarë është nëse nuk është një shtet i shkatërruar. Pyes veten se si funksionojmë ne!

OOO XHEMAAT! Nuk e di pse, por në kokën time vazhdon të luajë një skeç nga “Stupcat” e famshëm. Dy vëllezër janë ndarë dhe vënë gjithçka para vetes. Nga pjata deri në lugë, gjithçka ndahet sipas parimit “një për ty – një për mua, vëllazërore”. Dhe kështu, gomari përfundon në njërën anë dhe babai plak në anën tjetër. Dhe këtu lind një problem, sepse as njëri as tjetri nuk duan të marrin babanë e vjetër, por gomarin. Po kështu edhe në skenën politike. Askush nuk dëshiron ta marrë babanë dhe kjo është shkaku dhe lufta për një jetë të bukur e dinjitoze në këtë vend, por gomarin duan ta marrin se nga gomari ka dobi, ndërsa nga babai jo. AH XHEMAAT! Për ty vetëm “pusto tursko”! SIKTER NË SHTËPI!

(Autori është kolumnist i gazetës KOHA)