Varfëria thellohet dita-ditës

Edhe pse në vitet e fundit ka një rënie të lehtë në normën e varfërisë në Maqedoni, ende një numër i madh i qytetarëve nuk mund të plotësojnë nevojat mujore për ushqim dhe të mbulojnë koston e shërbimeve tjera. Analizat e fundit tregojnë se vetëm një e treta e popullsisë në Maqedoni ia del pa probleme të përmbushu të gjitha nevojat mujore, shkruan gazeta KOHA. Kjo situatë e pasigurt është konfirmuar edhe nga të dhënat zyrtare të Entit Shtetëror të Statistikës, sipas të cilit 21.5 për qind të popullsisë së përgjithshme në Maqedoni jeton në varfëri. Analistët ekonomik shumë herë deri tani kanë treguar arsyet për shkallën e lartë të varfërisë në vend, duke përfshirë normat e ulëta të rritjes ekonomike në Maqedoni, të cilat nuk janë të mjaftueshme për të përmirësuar me shpejtësi standardin e jetesës së qytetarëve. Në Maqedoni ka ende qindra e mijëra persona të pakualifikuar të cilët me vështirësi arrijnë deri te gjetja e punës dhe për mundësinë e humbjes së ndihmës sociale refuzojnë punën edhe kur ajo u ofrohet. Rezultatet e hulumtimit të Institutit për kërkime ekonomike dhe politika”Fajnens think”, me rreth 1,133 të anketuar në muajin shkurt, tregojnë se rreth 42 për qind e njerëzve nuk arrijnë të plotësojnë vetëm nevojat për ushqim dhe faturat, kurse 28 për qind nuk arrijnë të sigurojnë blerjen e gjërave elementare. Rreth 59 për qind nuk mund të hanë në një restorant një herë në muaj, 68 për qind nuk mund të shkojnë në një ngjarje kulturore një herë në muaj, 76 për qind nuk mund t’i lejojnë të ngasin makinën për çdo ditë. Rreth 69 për qind nuk mund një herë në vit që të shkojnë në pushime ose udhëtime, 91 për qind e njerëzve nuk mund të shkojnë në një trajtim kozmetike ose masazh. Për rreth 78 për qind të popullsisë paga ose pensioni është burimi kryesor i të ardhurave. Pjesa e mbetur, mbijetojnë me ndihmën e prindërve, bashkëshortëve, apo nga të afërmit që jetojnë jashtë dhe u dërgojnë para. Despina Tumanoska nga “Fajnens Think”, thotë se sipas statistikave zyrtare shkalla e varfërisë nga viti në vit pëson rënie, por numrat janë të habitshme. “Në varfërisë jetojnë 21.5 për qind të popullsisë dhe vetëm 41.6 për qind janë të përjashtuar nga shoqëria. Përveç kësaj, 30.4 për qind janë financiarisht në disavantazh, pasi ata nuk mund të përballojnë të paktën 4 nga 9 nevojat themelore. Të dhënat e anketës ndoshta nuk janë edhe aq të tmerrshme, por rezultati se 28,4 për qind e qytetarëve nuk kanë para të mjaftueshme për të plotësuar nevojat themelore ushqimore dhe llogaritë, është jashtëzakonisht shqetësues”,  thotë për KOHA, Tumanoska. Sipas saj, problemi nuk është vetëm tek sistemi, por për të gjithë qytetarët, të cilët si individë duhet të ndihen përgjegjës për situatën në të cilën ne e gjejmë veten. “Për shembull, njerëzit më të varfër janë ata me arsim të ulët, një faktor mbi të cilin tek ne si individë mund të ketë një ndikim. Gjithkush mund dhe duhet që vazhdimisht të përmirësojë njohuritë dhe aftësitë që një ditë do të paguajë. Së dyti, në dispozicion është një numër i madh i masave aktive dhe programeve që mund të rrisë punësimin e grupeve të ndryshme”, tha Tumanoska. Për këtë arsye, ajo shton se pjesa më e madhe e popullsisë nuk është në dijeni se ka një mundësi për të punuar apo për të përmirësuar njohuritë e tyre në kurriz të shtetit. “Ne në këtë fushë ballafaqohemi me një situatë kur përfituesit e ndihmës sociale u ofrojmë ndihmë për punësim, por ata nuk pranojnë, sepse kanë justifikime absurde, pasi ata janë të përfshirë në ekonominë e zezë dhe nëpërmjet asaj ata fitojnë shumë, ose përsëri nuk u punohet, sepse ju mjafton ndihma sociale që e marrin”, thekson Tumanoska. Nga “Fajnens Think” konsiderojnë se nevojitet luftë multidimensionale për të përballuar varfërinë, luftimin e ekonomisë gri, modifikimi i masave ekzistuese të mbrojtjes sociale, të cilat shpesh dekurajojnë përfituesit për të gjetur punë, ndryshimet në sistemin arsimor drejt një theksi më të madh në shkollat profesionale, arsimi i lartë, të jetë në dispozicion marrja e masave të punësimit dhe përmirësimin e klimës së biznesit për krijimin e vendeve të punës. Profesori i “Kolegjit Amerikan” dhe ish-zëvendës guvernatori i Bankës Popullore të Maqedonisë, Tome Nenovski, tha se rezultatet e anketës mund të analizohen në mënyra të ndryshme, por duhet të marrë parasysh madhësinë e numrit të anketuarve, nivelin e tyre territorial të shpërndarjes, niveli i arsimimit, statusi i shoqërive në të cilat operojnë, numri i vartësve nga ana e tyre, të ardhurat e tyre të llogaritura për tatim personal për vitin e kaluar. “Pa ndonjë analizë të detajuar mendoj se nuk është e mundur për të nxjerrë konkluzione që do të përgjithësohen për të gjithë standardin e popullatës në Maqedoni. Nga ana tjetër, duhet të merren parasysh disa tregues të padiskutueshëm makroekonomik: rritja e numrit të të punësuarve, rritja e pagave mesatare dhe pensioneve, rritja e automjeteve të sapo-blera dhe apartamentet, rritje e numrit të udhëtimeve jashtë vendit, sasi në rritje të eurove për udhëtim ose pushim jashtë vendit. Kur e gjithë kjo është marrë parasysh, mendoj se, përjashtim i padiskutueshëm i një pjese të konsiderueshme të tyre, për qytetarët e Maqedonisë në përgjithësi mund të thuhet të jetë në prag të varfërisë”, tha Nenovski. Ai beson se një recetë universale për përmirësimin e situatës ekonomike të qytetarëve në vend është realizimi i rritjes së qëndrueshme dhe të vazhdueshme ekonomike. “Kjo do të sigurojë vende të reja pune, duke rritur vëllimin e investimeve, rritja e produktivitetit të punës së punëtorëve do të çojë në një rritje të pagave të tyre, rregullimin e strukturës kualifikuese të atyre që kërkojnë punë dhe ata që janë tashmë duke punuar sipas kërkesave të ekonomisë së tregut (investimet e huaja, teknologji të re, mobiliteti i punës)”, thekson Nenovski.

In : Aktuale

Loading...
loading...