Ka kaluar kulmi i pushimeve të gushtit, por zemërimi kundër turizmit të tepërt në Spanjë po derdhet jashtë sezonit, pasi pushuesit vazhdojnë të kërkojnë diellin e dimrit.
Të dielën vendasit në qytetin bask të San Sebastian planifikojnë të dalin në rrugë nën banderolën: “Jemi në rrezik; reduktoni turizmin!”
Dhe në nëntor protestuesit kundër turizmit do të mblidhen në Sevilje. Mijëra dolën të dielën e kaluar në Ishujt Kanarie, kështu që problemi nuk po zhduket.
Ky vit duket se ka shënuar një pikë referimi për qëndrimet ndaj turizmit në Spanjë dhe shumë pjesë të tjera të Evropës, pasi bumi i udhëtimeve pas Covid-it e ka parë industrinë të barabartë dhe shpeshherë të kapërcejë rekordet e vendosura përpara pandemisë.
Spanja pritet të presë më shumë se 90 milionë vizitorë të huaj deri në fund të vitit. Firma e konsulencës Braintrust vlerëson se numri i të ardhurve do të rritet në 115 milionë deri në vitin 2040, shumë përpara liderit aktual botëror, Francës.
“Turistë shkoni në shtëpi”
Protestat e këtij viti filluan në prill, në Ishujt Kanarie, dhe përfshinin një grevë urie nga gjashtë protestues në Tenerife në një përpjekje për të ndalur dy projekte të mëdha turistike në ishull.
Ato vazhduan në shumë prej destinacioneve turistike më të njohura të vendit, si në Ishujt Balearik, në qytetin mesdhetar të Alicante, qytete në bregdetin jugor dhe në Barcelonë, ku disa protestues sulmuan vizitorët e huaj me pistoleta uji dhe bërtisnin: “Turistë shkoni në shtëpi!”.
Ankesat që nxisin protestat e ardhshme janë të ngjashme me ato të verës.
“Turizmi, i cili për disa është pata e artë, është një model ekonomik që po na mbyt ne të tjerët”, tha Bizilagunekin (ose “me fqinjët”, në gjuhën baske), shoqata qytetare që po organizon demonstratën e së dielës në San Sebastian.
Protesta është kulmi i një sërë debatesh, bisedash dhe ngjarjesh të tjera në qytet të quajtura “Tetori kundër turizmit”.
“Ajo që ne kemi parë gjatë tetë apo 10 viteve të fundit ka qenë një përshpejtim i madh i procesit të ‘turizmit’,” tha Asier Basurto, një anëtar i platformës. “Të gjitha shërbimet e qytetit tonë janë vënë me porosi të industrisë së turizmit”.
Ai këmbëngul se vetë numrat e të ardhurve nuk janë problemi, është mënyra se si qyteti kujdeset për vizitorët dhe jo për banorët.
Hapësirat publike janë përshtatur për vizita afatshkurtra dhe industria e turizmit krijon vende pune të pasigurta, thotë ai.
Basurto beson se turistët po i rrisin qiratë, kryesisht për shkak të akomodimit me qëndrim të shkurtër, duke i larguar banorët vendas gjithnjë e më shumë nga qendra historike e San Sebastian.
“Ne kemi pasur një mënyrë jetese për breza dhe breza, në të cilën njerëzit janë të lidhur me njëri-tjetrin dhe ata që vijnë janë të integruar”, shtoi ai.
“Nëse ne kemi një model ku njerëzit thjesht e vizitojnë për pesë ditë dhe pastaj largohen, atëherë ai bëhet një park tematik pa shpirt, pa kulturë, pa një komunitet.”
Ankesa për ndikimin e turizmit në tarifat e qirave është një temë e zakonshme dhe ushqen një krizë më të gjerë strehimi në të gjithë Spanjën. Banka qendrore e vendit ka raportuar se gati gjysma e familjeve që marrin qira me çmimet e tregut janë në rrezik të varfërisë ose përjashtimit social.
Megjithatë, me turizmin që përfaqëson 13% të PBB-së së Spanjës dhe që ofron drejtpërdrejt rreth tre milionë vende pune, mbështetësit e tij këmbëngulin se industria është thelbësore për ekonominë dhe se ajo nxiti rimëkëmbjen e vendit në vazhdën e pandemisë.
Ata janë veçanërisht të shqetësuar nga skena të tilla si ajo në Playa de las Américas në Tenerife më 20 tetor, ku një video tregonte dy turistë duke bërë banja dielli në plazh ndërsa protestuesit brohoritnin vetëm disa metra larg tyre.
Në mediat spanjolle ka pasur edhe raportime për sjellje më armiqësore, si p.sh. bravat e apartamenteve turistike në Sevilje janë mbuluar me fekale.
Incidente të tilla e shtynë David Morales, kreun e turizmit për Partinë Popullore Konservatore (PP) në Ishujt Kanarie, të këmbëngulë në “të drejtën e turistëve për të shijuar pushimet e tyre pa qenë objektiv i ndërprerjeve apo sulmeve gjestike apo verbale, dhe sigurisht jo fizike”.
‘Turizmo-fobi’
Ndërsa protestat vazhdojnë përtej verës, ka shqetësime të veçanta në destinacione si Ishujt Kanarie, ku klima nënkupton që ata presin një numër të madh vizitorësh gjatë muajve të dimrit.
Presidenti i Rrethit të Impresarios dhe Profesionistëve në Tenerife Jugore (CEST), Javier Cabrera, paralajmëroi se “nën një ombrellë ankesash legjitime, po kultivohet turizmo-fobia”.
Ka pasur një përpjekje për të zbutur reagimin, me një sërë masash në zbatim. Bashkia e Barcelonës ka njoftuar se apartamentet turistike afatshkurtra do të ndalohen nga viti 2028.
Autoritetet lokale në Palma de Mallorca kanë vendosur një kufi në numrin e anijeve të lundrimit që mund të ankorohen në portin e saj.
Në Tenerife, është vendosur një kufi i ri për numrin e vizitorëve në disa parqe natyrore.
Dhe në Sevilje, është planifikuar një tarifë e re për ata që hyjnë në sheshin e njohur Plaza de España të qytetit.
Megjithatë Asier Basurto nuk është i bindur dhe thotë se protestat duhet të vazhdojnë. “Ata që mbrojnë turizmin nuk mund të thonë më se gjithçka është rozë,” tha ai. “Ose do ta ndryshojmë këtë tani ose do të jetë shumë vonë.”
