Në shumë vende evropiane, përfshirë edhe tonin, profesioni i mësuesit po bëhet jo tërheqës për shkak të stilit të jetesës moderne të të rinjve dhe statusit të ulët shoqëror. Ky profesion është në listën e më jotërheqësve tek të rinjtë dhe studentët sepse ne mësuesit kemi të ardhura të ulëta, ka një shkallë të lartë partizimi, por edhe shumë presion nga prindërit për notat. Ky është qëndrimi i disa mësimdhënësve me të cilët ka biseduar Meta.mk, me rastin e Javës Evropiane të Mësuesit (e cila zgjat nga 2 deri më 6 tetor), si dhe sot, 5 tetor, Ditën Botërore të Mësuesit, transmeton Portalb.mk.
Me bashkëbiseduesit tanë folëm për profesionin dhe sfidat me të cilat përballet mësuesi i sotëm.
“Jemi dëshmitarë të një numri shqetësues të vogël nxënësish që ëndërrojnë të bëhen mësues. Edhe pse kjo duhet të na inkurajojë ne si shoqëri që ta kërkojmë problemin, kjo nuk ndodh. Të ardhurat e ulëta të mësuesve, që për fat të keq përcaktojnë statusin e tyre ekzistencial, janë një tregues se një mësues i vlerësuar në mënyrë joadekuate humbet entuziazmin dhe nuk është më një shtytës i mjaftueshëm i energjisë së tij që çon në përkushtim. Edhe një mësues me pagesë të dobët do të ishte i përkushtuar dhe do të digjej në profesionin e tij, nëse ajo energji profesionale nuk do të kërcënohej nga ndërhyrjet flagrante të politikës në arsim, duke deroguar vlerat e mësuesit duke imponuar cilësitë e reja profesionale të përbashkëta të stafit”,thotë Elizabeta Sekirarska, profesoreshë për menaxhim dhe marketing në shkollën e mesme të Kumanovës “Pero Nakov”.
Prindërit synojnë për të gjitha bazat
Sipas Sekirarskës, vendosja e prindërve si subjekt jetik në mësimdhënien e kujtdo që qëndron pas departamentit është vetëm një parametër tjetër që përcakton nivelin e energjisë që do të investohet.
“Pozita e mësuesit është reduktuar në një objektiv në të cilin prindërit synojnë në të gjitha bazat – në jokompetencënë e tij, në keqkuptimin e fëmijës që sjell nga shtëpia zakone të diskutueshme dhe sisteme vlerash të shtrembëruara, me të cilat mësuesi duhet të përballet dhe në të njëjtën kohë të qëndrojë gjallë, në taktin e tij jopedagogjik”, shton ajo.
Improvizimet e shumta dhe afatgjata në këtë sferë, pa analiza të thella dhe serioze para së gjithash të kushteve reale, e më pas të efekteve të çdo ndërhyrjeje të ardhshme, kanë deformuar plotësisht të gjithë sistemin, konsideron profesoresha.
“Mësuesi nuk është figurë që merret me krijimin e politikave arsimore, në zgjidhjen e problemeve që vetëm shumohen, sepse ata që i kanë krijuar nuk mund t’i zgjidhin – po të mundeshin nuk do t’i krijonin”, shton Sekirarska.
Paga të ulëta dhe të drejta të rrezikuara të punës
Tomisllav Gievski, mësues i gjeografisë në arsimin fillor, thotë se atraktiviteti i profesionit të mësuesit në Evropë është në nivele të ndryshme në vende të ndryshme.
“Është tërheqëse në Finlandë, Irlandë, Suedi, Norvegji, Angli, Gjermani. Në shumë vende evropiane, ajo po bëhet jo tërheqëse për shkak të stilit modern të jetesës së fëmijëve dhe statusit të ulët social – pagave të ulëta dhe të drejtave të kërcënuara të punës. Profesioni i edukatorit në Maqedoni është në listën e më jotërheqësve tek të rinjtë dhe nxënësit sepse ne arsimtarët kemi të ardhura të ulëta, pastaj ka një shkallë të lartë partizimi dhe shumë presion nga prindërit për nota”, thotë Gievski.
Sipas tij, punonjësi arsimor në vend nuk respektohet nga sektori civil dhe shumë shpesh është cak për faktin se në shoqëri, në sferat e tjera, ka frikë ndaj profesioneve të tjera, gjë që nuk është rasti edhe me punëtorët arsimor.
“Faj për këtë e ka partizimi, por edhe vetë ne. Përveç kësaj, paga e mësuesit fillestar është 33.500 denarë, por është nën mesataren e vendit. Profesioni i edukatorit do të bëhej tërheqës nëse në një periudhë të caktuar do të bëhet departamentizim i plotë i të gjitha institucioneve arsimore, nëse puna e mësuesit vlerësohet me dinjitet, i cili do të merrte një pagë jo më të ulët se mesatarja kombëtare , më pas, kontrata kolektive moderne me të drejta të denja pune dhe një mënyrë më e lehtë për të transformuar marrëdhënien e punës”, konsideron mësuesi.
Pagat po rriten, por “i ha” inflacioni
Në arsim, pagat janë rritur disa herë deri më tani. Informatat e fundit nga autoritetet ishin se paga e shtatorit për mësimdhënësit do të jetë më e lartë për 15 për qind, përkatësisht për rreth 4.000 denarë. Me këtë rritje, paga fillestare e një mësuesi do të jetë 33.500 denarë. Megjithatë, mësuesit komentojnë se duhet pasur parasysh kostoja e lartë e jetesës në vitet e fundit.
Para disa muajsh sindikatat dhe Qeveria negociuan dhe ranë dakord për pagën vjetore të pushimeve, të cilën për herë të parë pas 24 vitesh do ta marrin punonjësit e arsimit. U arrit marrëveshje që të jetë 10.000 denarë. Nga viti i ardhshëm planifikohet që të jetë së paku 30 për qind e pagës mesatare.
