Për të kapërcyer pasojat e pandemisë në ekonomi, bankat u ofruan qytetarëve mundësinë për të shtyrë këstet e kredisë. Banka Kombëtare tregon se disa nga qytetarët që shtynë pagesat e kësteve për gjashtë muaj, tani kanë një problem për të vazhduar me ripagimin normal. Probleme priten gjithashtu për grupin e dytë më të ndjeshëm të qytetarëve, i cili ka ngrirë këstet deri në fund të marsit.
Kreditë konsumatore dhe të korporatave janë rritur ndjeshëm. Sipas të dhënave zyrtare, jo vetëm kreditimi i familjeve po shtohet çdo vit, sidomos atë të kaluarin, gjatë krizës së kovidit, por edhe ai i ndërmarrjeve më të mëdha. Ndonëse prirja më e madhe e bankave për të dhënë hua për familjet bazohet në rrezikun më të ulët që rrjedh nga këto kredi. Për të kapërcyer pasojat e pandemisë në ekonomi, bankat u ofruan qytetarëve mundësinë për të shtyrë këstet e kredisë. Banka Kombëtare tregon se disa nga qytetarët që shtynë pagesat e kësteve për gjashtë muaj – tani kanë një problem për të vazhduar me ripagimin normal. Probleme priten gjithashtu për grupin e dytë më të ndjeshëm të qytetarëve, i cili ka ngrirë këstet deri në fund të marsit.
“Rritja e komplet kredive është kryesisht rezultat i kontributit pozitiv të kredive familjare. Pjesa e pretendimeve të dyshimta dhe të diskutueshme në gjithsej kreditë në nëntor ishte 3.4 për qind dhe mbeti e pandryshuar krahasuar me muajin paraardhës. Nga aspekti i strukturës sektoriale, shumica e shumës totale të kredive me probleme ende vijnë nga sektori i korporatave, ndërsa pjesa e kredive me probleme për familjet është dukshëm më e ulët”, deklarojnë nga Banka Kombëtare. Ish guvernatori Ljube Tërpeski thekson se qytetarët e Maqedonisë si huamarrës në krahasim me vendet në rajon – janë në fund të fundit për sa i përket borxhit, prandaj ka vend për të vazhduar me huazimet. “Stabiliteti i sistemit bankar lejon që kreditimi i familjeve të vazhdojë. Bankat janë të kujdesshme kur japin hua, ata japin hua vetëm për klientë të besueshëm, i përmbahen politikës konservatore dhe kanë kredi më pak të rrezikshme, gjë që i bën ata më të mirët në rajon”, thotë Tërpeski.
Të dhënat e Bankës Kombëtare tregojnë se huat e qytetarëve vetëm vitin e kaluar u rritën me 224 milionë euro, ndërsa të kompanive me 30 milionë euro. Kreditë totale të familjeve në vitin 2020 u rritën me 8.3 për qind krahasuar me një vit më parë. Në kategoritë më të zakonshme – kreditë konsumatore dhe ato të strehimit, pati një rritje mujore përkatësisht prej 0.5 për qind dhe 1.9 për qind, si dhe një rritje vjetore prej 6.9 për qind dhe 13.6 për qind.
Sipas ekspertëve të ekonomisë, kreditë për shtëpi për familjet janë shumë më pak të rrezikshme sesa kreditë e korporatave, duke pasur parasysh që provizioni i tyre është mjaft i sigurt dhe cilësor, hipotekat e pasurive të patundshme me të paktën dyfishin e vlerës së shumës së kredisë. “Kreditë konsumatore janë më të rrezikshme, sepse kanë dëme kolaterale më të dobëta, por për to bankat kanë një rrezik të llogaritur, i cili në përgjithësi, nuk shqetëson gjendjen financiare të bankave. Prandaj, pjesa e kredive familjare në të ashtuquajturat ‘huat me probleme’ është dukshëm më e vogël se shuma e kredive me probleme për personat juridikë, të cilët në këtë periudhë përballen me shumë probleme në punën e tyre ditore dhe në likuiditetin dhe aftësinë paguese”, thonë ekspertët. (koha.mk)
